Opening Europese buitengrenzen

“Internationaal reizen is erg belangrijk voor toerisme, business en familiebanden, maar we moeten toch voorzichtig blijven.” De Europese commissaris Ylva Johansson kaderde het mooi: de Europese Commissie besliste gistern dat de 26 Schengenlanden, plus vier kandidaat-lidstaten, binnenkort de buitengrenzen zullen openen voor landen wier gezondheidssituatie gelijkwaardig is aan die van de Europese Unie.

De beslissing om dat op 1 juli te doen was vorige vrijdag, op een vergadering van de ministers van Binnenlandse Zaken, al aangekondigd. Maar vooraleer die buitengrenzen open gaan, moeten de binnengrenzen open, zei Johansson.

Tot voor enkele dagen leek dat moeilijk te liggen, maar de voorbije dagen sloten steeds meer landen zich aan bij de vraag. Johansson beklemtoonde meermaals dat ze ervan overtuigd is dat uiteindelijk alle landen hun binnengrenzen zullen openen. “De epidemiologische situatie is goed genoeg, en onderzoek heeft aangetoond dat het geen goeie maatregel is om de grenzen gesloten te houden.”

Toch kondigde ze tegelijk aan dat een website binnenkort zal aangeven hoe de situatie van elk land in de Schengenzone is, wat erop wijst dat volledige samenwerking niet zal mogelijk zijn. Vlak voor Johanssons persconferentie lieten Portugal en Spanje bijvoorbeeld weten dat ze hun grenzen niet voor 30 juni openen.

Opening van de buitengrenzen

Over de buitengrenzen was de commissaris even overtuigd: het is tijd voor Europa om open te gaan. Maar daar wil men de zaken niet forceren. De grenzen zullen eerst openen naar landen die epidemiologisch gelijkgeschakeld kunnen worden aan het EU-gemiddelde. Belangrijk is ook dat de reizigers voldoende veilig kunnen reizen, wat hygiëne betreft. Ten slotte mogen de landen van vertrek zelf geen reisbeperkingen hanteren tegenover de Europese Unie.

Daarmee wil Europa, na de wekenlange chaos over de binnengrenzen, zo snel mogelijk een gemeenschappelijke en gecoördineerde aanpak van de buitengrenzen aanreiken. Dat is nodig, want sommige landen hebben niet gewacht. Griekenland bijvoorbeeld opent zijn grenzen op 15 juni niet enkel voor Europese landen, maar ook voor onder meer Zuid-Korea, China en Australië. Duitsland meldde gisteren dat het zijn inwoners tot 31 augustus afraadt om buiten de EU te reizen, omdat het risico op een tweede golf aan infecties groot blijft. Finland meldde zopas dat het zijn buitengrens ten vroegste medio juli wil openen.

De Commissie werpt zich daarbij op als facilitator, omdat het de lidstaten zijn die de eindbeslissing moeten nemen en laten naleven. Zo wil ze alle hulp bieden om een lijst op te maken van landen die binnen mogen, maar de landen moeten het daarover eens zijn. Alvast enkele Balkanlanden, zoals Albanië, Servië, Montenegro en Noord-Macedonië zijn meteen op die lijst gezet. Ze zal de komende weken aangroeien, en zo nodig, weer inkrimpen.

Europa sloot zijn grenzen op 17 maart als antwoord op de Covid19-epidemie. De beslissing werd al twee keer verlengd en liep tot 15 juni. Dat ze nu met slechts twee weken, en geen maand, verlengd werd, toont dat Europa klaar wil zijn voor het zomerseizoen, dat voor veel landen erg belangrijk is om toeristische, maar ook om familiale redenen. Twintig dagen zullen kort zijn voor de Commissie om de aanpak van de landen dichter bij elkaar te brengen.